IDEA CAMP SECOND DAY (Afternoon Session)

Second day of IDEA CAMP (Morning Session)

Impression of H.E Norodom Sirivudh about the presence of U.S

By: Hong Channpheaktra

H.E Sirivudh expressed his thankfulness to the U.S that just the first relation with the United States, many foundations such as the road, schools were built and the scholarship for students at that time that has provided many impacts on Cambodia nowadays.

“It has been a good period as golden age relation between Cambodia and U.S if I do not talk about the period in 1970s,” said H.E Sirivudh on the second session of the Symposium.

H.E Norodom Sirivudh is a member of the Constitutional Council, Supreme Privy to His Majesty the King of Cambodia, and Founding Chairman of the Cambodian Institute for Cooperation and Peace.

“We cannot forget the time when U.S accepted the refugees who went across the border into Thailand during the Khmer Rouge Regime, some of whom already came back and involved in the government of Cambodia,” he said.

His Excellency also reminded the reason of the worse relation between U.S and Cambodia in 1960s and 1970s.

“I remember when I was the kid when Cambodia received US military but we face many problems with both Thailand and Vietnam,” he said, adding that Cambodia was not allowed to use U.S military to deal with those problems at that time when we plan to.

With his energetic presentation, His Excellency has showed his hope that the relationship between the United States and Cambodia will become greater and greater, hence more and more investments from the United States will have the presence in Cambodia.

"Relation between U.S seems limited in 1950s," said Kenton Clymer

By: Hong Channpheaktra

“Starting from the first relation in 1950s, the connection between United States and Cambodia seems to be limited," said Mr. Clymer, who has observed during that time when Cambodia was the neutral country.

Mr. Kenton Clymer is recently Presidential Research Professor in the Department of History at Northern Illonois and he has written six books, three of which cover the history of American relations with Cambodia.

He continued his speech explaining that although the kingdom remained neutral and the relation between two countries was good at that time, King Norodom Sihanouk still insisted on visiting China in 1958 which had made the United States fell less happy. This happened during the year of plot in South Vietnam, Lao and Vietnam while the United States is putting action on it.

Opening Remarks by H.E Sok An and Ambassador Carol Rodley

By: Hong Channpheaktra

“The relationship between the United States and Cambodia has never been better than today” said Carol Rodley, U.S ambassador to Cambodia during the 60^th Anniversary Cambodia-U.S Diplomatic Relations Symposium 1950-2010 this morning at Chaktomok Theatre.

The event marks the third day of a week celebration in a week celebration of 60^th anniversary U.S and Cambodia diplomatic relation that has started since 1950 when Mr. Donald R. Heath presented his credentials Legation on November 14^th.

Having speech as the welcome remarks, Ms. Rodley said that the U.S government is continuing to improve heath, basic education, government, as well as economics development of Cambodia and the relation has become much better during the last two decades.

H.E Sok An, Deputy Prime Minister said it has been 60 that we have made relation with the United States besides it was cut in 1970s when Cambodia became slideshow to American war to Vietnam and between 1975 to 1979 during Pol Pot Regime.

“Our relation turned back after 1982 until the present time and the ECCC cannot happen without the supports from the United Stateds,” he said.

In front of more than 500 audience featuring experts, scholars, officers, students, and other audiences, Ms. Roldley really encourage the young students from different universities to get involved in the question and answer session after the speech of scholars who has devoted their academic career to the study of Cambodian history.

Views and Critics Over Giving privilege to TTHK, Co.Ltd

មតិ និងការព្រួយបារម្ភជុំវិញការទទួលសិទ្ធិផ្តាច់មុខរបស់ក្រុមហ៊ុនធី ធី អេជ ខេ

ជាទូទៅ ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនៃកម្ពុជាតែងតែផ្តល់ជូនអាជ្ញាប័ណ្ណសំរាប់ក្រុមហ៊ុនណា
ដែលមានបំនងចង់ធ្វើជាអ្នក នាំចូលផ្តាច់មុខនូវផលិតផលអ្វីមួយ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ
ផងដែរ កាលពីដើមខែមករាឆ្នាំ២០១០ ក្រុមហ៊ុនធី ធី អេជ ខេដែលមានមូលដ្ឋាន
នៅកម្ពុជាតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៣ បានទទួលលិខិតការពារលើកម្មសិទ្ធពាណិជ្ជនាម ក្នុងការ
នាំចូលផ្តាច់មុខរថយន្តតូយ៉ូតា។

“ ដោយសារទទួលជោគជ័យលើគុណភាព និងការបំរើអតិថិជន កាលពីខែមករា
កន្លងមក ក្រុមហ៊ុនយើងខ្ញុំបានទទួលលិខិតការពារលើកម្មសិទ្ធពាណិជ្ជនាម ដែល
ចេញដោយក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ ” នេះបើតាមប្រសាសន៏លោក កែវ វឌ្ឍនៈ
ប្រធានផ្នែកសេវាអតិថិជនប្រចាំក្រុមហ៊ុន។

ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី មានមតិខ្លះបានសំដែងការព្រួយបារម្ភថា ការផ្តល់សិទ្ធិផ្តាច់មុខ
លើយានជំនិះម៉ាកតូយ៉ូតា ហាក់ដូចជាបង្អាក់ការរកស៊ីរបស់អាជីវករដទៃទៀត និង
ទុកឪកាសឪ្យក្រុមហ៊ុនចេះតែតំឡើងថ្លៃដោយស្រេចតែចិត្ត ដោយ ហេតុថាគ្មានដៃគូ
ប្រកួតប្រជែង។

លោក ឃី បូណា អ្នកលក់រថយន្តនៅឃ្លាំងហាក់ ស្រ៊ុនពោលថា ឥលូវនេះយើង
នៅសល់រថយន្តតូយ៉ូតាថ្មីខ្លះដែលនាំចូលមុនពេលក្រុមហ៊ុនធី ធី អេជ ខេទទួល
សិទ្ធផ្តាច់មុខ ដែលរថយន្តទាំងនោះនាំចូលមកពីកោះតៃវ៉ាន់ និងប្រទេសអារ៉ាប់។
លោកបន្ថែមថា ក្រោយពីរថយន្តទាំងនោះលក់អស់ យើងច្បាស់ជាត្រូវបង្ខំចិត្តលក់
រថយន្តតូយ៉ូតាមួយទឹកដើម្បីបំពេញតំរូវការអតិថិជន។

“ ខ្ញុំគិតថា ការឪ្យសិទ្ធិលក់ផ្តាច់មុខទៅក្រុមហ៊ុនមួយ ពុំមែនជាគំនិតល្អឡើយព្រោះថា ទីផ្សារគឺតំរូវឪ្យមានការប្រកួតប្រជែង ហើយការប្រកួតប្រជែងនោះហើយដែលផ្តល់
ផលចំនេញយ៉ាងច្រើនសំរាប់អ្នកប្រើប្រាស់។ ” នេះបើតាមលោក ឃុត ស៊ននិមល
និស្សិតសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ

ដោយសារតែជីរភាពមានលក្ខណៈធូរធារ ការប្រើប្រាស់រថយន្តសំរាប់ធ្វើដំនើររបស់
ប្រជាជនកម្ពុជា ត្រូវបានមើលឃើញថាមានការកើនឡើងខ្ពស់។ក្នុងនោះ រថយន្ត ម៉ាកតូយ៉តាត្រូវបានទទួលការនិយមខ្លាំងពីសំនាក់មហាជនសំរាប់ប្រើប្រាស់ជាលក្ខណៈ
គ្រួសារ អាជីវកម្ម និងវត្ថុបំនងផ្សេងៗទៀត។

ក្នុងចំនោមម៉ូដែលជាង១៥០ប្រភេទ ដែលត្រូវបានលក់ទូទាំងពិភពលោក មានម៉ូដែល ប្រហែលជាង១០ប៉ុណ្ណោះនៃរថយន្តម៉ាកតូយ៉ូតាដែលដាក់លក់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
ម៉ូដែលទាំងនោះមានដូចជា កាមរី កូរ៉ូឡា ឡង់គ្រីស័រ វីហ្គូ ប្រាដូ ។ល។ អតិថិជន
អាចរកជាវរថយន្តតូយ៉ូតាជជុស ឬថ្មីនៅតាមហ្គារាសផ្សេងៗ ក៏ដូចជាក្រុមហ៊ុនធី ធី
អេជ ខេ។

បើតាមនិយមន័យសេដ្ឋកិច្ច កាលណាតំរូវការកើនឡើងខ្ពស់ ចំនួននៃការផ្គត់ផ្គង់ក៏កើន
ឡើងផងដែរ។ ហេតុនេះហើយ ទើបសកម្មភាពលក់រថយន្តមានការរីកដុះដាលយ៉ាងខ្លាំង
នាប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ដែលមានការប្រកួតប្រជែងរវាងអ្នកលក់រថយន្តជាអាជីវកម្ម
ទាំងខ្នាតតូច ទាំងខ្នាតធំលើរថយន្តថ្មី និងមួយទឹក សំរាប់ជាជំរើសរបស់អ្នកប្រើប្រាស់
ដែលមានជីវភាពធូរធារ ធូរធារល្មម និងមិនសូវធូរធារ។

“ ក្នុងមួយខែ ខ្ញុំអាចលក់រថយន្តបានជាង១០ គ្រឿង ហើយភាគច្រើនជារថយន្តម៉ាក តូយ៉ូតាដែលមានប្រភពដើមនៅសហរដ្ឋអាមេរិក ” នេះបើតាមសំដីលោក ប៊ុន ច័ន្ទកុម្ភៈ
ម្ចាស់ឃ្លាំងលក់រថយន្តមុន្នីវង្ស។

លោក វឌ្ឍនៈ បានបន្ថែមថា ក្រុមហ៊ុនបាននាំចូលរថយន្តតូយ៉ូតាដោយតំរូវតាមកំរិត
ជីវភាពប្រជាជន ស្ថានភាពផ្លូវ ប្រភេទឥន្ធនៈក្នុងស្រុក និងច្បាប់នាំចូលរបស់ស្រុកខ្មែរ។ រថយន្តទាំងនោះត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសថៃ ហើយ អតិថិជននឹងទទួលបានរថយន្ត ១ខែក្រោយពីពួកគាត់កម្មង់ទិញរថយន្តនោះ។

មូលហេតុដែលធ្វើឪ្យរថយន្តតូយ៉ូតាមានកេរ្ត៏ឈ្មោះល្បីល្បាញជាងគេនៅក្នុងប្រទេស
កម្ពុជា ព្រមទាំងសាកលលោកទាំងមូល គឺដោយសារលក្ខណៈពិសេសផ្នែកគុណភាព
សោភណ័ភាព និងការគិតដល់សុវត្ថិភាពជាចំបង។ ក្រៅពីនេះ រថយន្តដែលផលិត
ដំបូងនៅប្រទេសជប៉ុននេះ មានមុខងារច្រើនប្រភេទ ដែលអាចទាក់ទាញអតិថិជន
ឪ្យជាវ ទោះបីជារថយន្តនេះមានតំលៃខ្ពស់ជាងរថយន្តដទៃបន្តិចក៏ដោយ។

គួររំលឹកផងដែរថា ការកើនឡើងនៃចំនួនយានយន្តនៅកម្ពុជា មានការទាក់ទងនឹង
កំនើនសេដ្ឋកិច្ចនាចុងឆ្នាំ២០០៧ និងដើមឆ្នាំ២០០៨។ បើតាមរបាយការណ៏ក្រុមហ៊ុន
ធី ធី អេជ ខេបានបង្ហាញថា អតិថិជនដែលបានជាវរថយន្តពីក្រុមហ៊ុនមានចំនួនទៅ
ដល់ ១០២៦គ្រឿង នាឆ្នាំ២០០៨។ ផ្ទុយទៅវិញ ចំនួននេះបានធ្លាក់ចុះមកត្រឹមតែ
៤៣៧គ្រឿងប៉ុណ្ណោះនាឆ្នាំ២០០៩ ដោយសារវិបតិ្តសេដ្ឋកិច្ចសាកលលោក។

Cambodian Star Cruise

ឈប់សំចតនៅកំពង់ផែស្វ័យយ័តរាជធានីភ្នំពេញ គេឃើញមានគ្រោងកប៉ាល់មួយ ដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងកប៉ាល់ ណាហ្គា។ នេះប្រហែលជាកប៉ាល់ណាហ្គាដែលគេកំពុងជួសជុលហើយមើលទៅ។ មិនពិតនោះទេ! វាជាសមិទ្ធផលថ្មី មួយរបស់កូនខ្មែរ ដែលបានកសាងអស់រយះពេលជិតពីរឆ្នាំមកហើយ ដោយដាក់ឈ្មោះថា មេគង្គខ្មែរ។

ក្នុងគោលបំណងបណ្តាក់ទុនប្រាំលានដុល្លារ លោកជឺ ហៃ តំនាងម្ចាស់គំរោងធំបានរ៉ាយរ៉ាប់ថា បងប្រុសរបស់លោក (អ៊ុយ អៀងហេង) ជាអាជីវកររស់នៅប្រទេសបារាំង បានសំរេចចិត្តធ្វើពាណិជ្ជកម្មមួយនេះ ដោយមើលឃើញចំនួន ទេសចរនៅកម្ពុជាមានការកើនឡើង ទន្ទឹមនឹងគោលនយោបាយរបស់រាជរដ្ធាភិបាល ដែលធ្វើឪ្យប្រទេសកម្ពុជាមានការ អភិវឌ្ឍន៏ជាខ្លាំង។

នាវាទេសចរណ៏មេគង្គខ្មែរមានទទឹង ១៧ម និងបណ្តោយដល់ទៅ ៩០ម ដែលចែកចេញជា ៥ជាន់។ នៅតាមជាន់ នឺមួយៗនៃនាវា នឹងមានបំពាក់នូវគ្រឿងសង្ហារឹមទំនើបៗក្រោមរចនាបថខ្មែរ ព្រមទាំងសេវាកម្មដូចជា ភោជនីយដ្ធាន បារ កន្លែងស្ទីម និងសូណាជាលក្ខណៈខ្មែរ ហាងកែសម្ភស្ស និងកន្លែងស្នាក់នៅច្រើនប្រភេទ ជាង១០០បន្ទប់ទៀត។ ទន្ទឹមនឹងនោះដែរ ភ្ញៀវទេសចរក៏អាចសំរាកលំហែ និងទស្សនាទិដ្ធភាពតាមដងទន្លនៅជាន់ទី៤ ដែលទីនោះនឹងមាន អាងហែលទឹកដ៏ធំមួយ។

“ ពេលដែលកប៉ាល់សង់រួចរាល់ យើងនឹងធ្វើការចល័តកប៉ាល់ត្រង់ម្តុំទន្លេបាសាក់ និងមេគង្គក្រោមជារៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៏ ដោយក្នុងនោះនឹងមានការសំដែងរបាំខ្មែរសំរាប់ជាការកំសាន្តសំរាប់អ្នកដែលចូលរួម ” លោកជឺ ហៃ និយាយនិងបាន សន្យាថា នឹងខិតខំស្វែងរកអ្វីដែលថ្មី និងប្លែក ដើម្បីឪ្យសាកសមនឹងការសរសើរពីសំនាក់បរទេសថា ជាកប៉ាល់ស្នាដៃ ខ្មែរសុទ្ធសាធ។

ទន្ទឹមនឹងជោគជ័យដែលនឹងលេចឡើងនាចុងឆ្នាំនេះ លោក ជឺ ហៃ បានលើកឡើងពីឧបសគ្គខ្លះដូចជា កង្វះខាត ឧបករណ៏ និងសំភារៈសំរាប់សាងសង់។ ក្នុងនោះ លោកត្រូវកែច្នៃប្រើប្រាស់សំភារៈក្នុងស្រុក ដើម្បីកុំឪ្យការសាងសង់ នេះមិនមានភាព រលូនទៅមុខ ដែលឧបករណ៏នោះក៏អាចជំនួសអ្វីដែលត្រូវការដែរ។

ដំណើរការសាងសង់កប៉ាល់យក្សនៅកម្ពុជានេះ កំពុងប្រើប្រាស់កំលាំងកម្មករជាង ១០០នាក់ ក្រោមការគ្រប់គ្រងពីវិស្វករ ខ្មែរ និងប្រឹក្សាពីវិស្វករនៅប្រទេសបារាំង។ ស្ថិតនៅទំងន់មិនតិចជាង ៣០០០តោន កប៉ាល់នេះត្រូវបានតំលើងម៉ាស៊ីន២ ដែលក្នុងនោះម៉ាស៊ីនមួយមានកំលាំង ១០០០សេស។ នៅជាន់ក្រោមបង្អស់នៃកប៉ាល់ មានម៉ាស៊ីនចំរោះកាកសំនល់ យ៉ាងត្រឹមត្រូវមុននឹងបង្ហូរចូលទៅក្នុងទន្លេ។

“ វាពិតជាហួសពីការស្មាន ចំពោះសំនង់នាវាទេសចរណ៏មួយនេះ សំរាប់រូបខ្ញុំជាកម្មករម្នាក់ ដែលធ្លាប់តែធ្វើការសាង សង់ផ្ទះពីមុនមក។ ” នេះបើតាមលោក វ៉ាន់ ស៊ី កម្មករសំនង់នៅទីនោះ

លោក ជឺ ហៃ បានបញ្ជាក់ថា យើងគិតគូរសំខាន់អំពីសុវត្ថិភាពអ្នកដំនើរ។ ដោយហេតុនេះ យើងមានគំរោងបំពាក់ សារ៉ែននៅតាមបន្ទប់ ប្រពន្ធ័បំពងសំលេង និងកាម៉េរានៅតាមកន្លែងផ្សេងៗ។ បន្ថែមលើនេះ យើងនឹងទាក់ទងក្រុមហ៊ុន ធានា រ៉ាប់រង ដើម្បីឪ្យភ្ញៀវរឹតតែមានភាពកក់ក្តៅ។ ជាពិសេសនោះ គ្រប់កាប៊ីននៅក្នុងកប៉ាល់ត្រូវបានបែងចែកដាច់ ដោយឡែក ពីគ្នា ដើម្បីការពារបញ្ហាជ្រាបទឹកតាមតំបន់ណាមួយ។

“ ខ្ញុំមិនដែលឃើញកប៉ាល់បែបនេះទេ តែពេលខ្ញុំឃើញវា ខ្ញុំមានអារម្មណ៏រំភើបយ៉ាងខ្លាំង ” តាមប្រសាសន៏លោកអ៊ំ ហុង កែវ ដែលបានមកទស្សនាការសាងសង់នាវាមួយនេះ។

នាពេលចាប់បើកដំនើរការ កប៉ាល់ដែលមានស្តង់ដាអន្តរជាតិមួយនេះនឹងផ្តល់ការងារដល់ប្រជាជនប្រហែល ២០០នាក់ ដែលនេះក៏ជាចំនែកមួយឆ្ពោះទៅលុបបំបាត់ភាពក្រីក្រ ក៏ដូចជាទាក់ទាញភ្ញៀវអន្តរជាតិ ឪ្យក្រឡេកមើលស្រុកខ្មែរជា កន្លែងសំរាប់សំរាកកាយនាខែវិស្សមកាលជាដើម។

“ សំរាប់ពេលនេះ ការសាងសង់គ្រោងឆ្អឹងកប៉ាល់បានសំរេចចំនួន ៩០% ហើយប្រសិនបើអ្វីៗដំនើរការតាមការកំនត់ យើងនឹងដាក់សម្ភោធឪ្យប្រើប្រាស់នាខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ ខាងមុខ។ ” លោក ជឺ ហៃបន្ថែម

គួរកត់សំគាល់ដែរថា នាវាទេសចរណ៏មេគង្គខ្មែរ ជានាវាទី២ហើយដែលស្ថិតនៅលើផ្ទៃទឹក បន្ទាប់ពីនាវាកាស៊ីណូណាហ្គា ដែលពីមុនមានទីតាំងនៅមុខសណ្ធាគាររីជិនផាក និងក្រោយមកត្រូវបានរើទីតាំងមកនៅលើគោក ស្ថិតនៅខាងជើង រដ្ធសភាជាតិ ដែលមានឈ្មោះថា ណាហ្គាវើលដ។

ថ្វីត្បិតតែនេះជាដំនើរប្រព្រឹត្តលើកដំបូងនៅប្រទេសកម្ពុជា វាត្រូវបានរំពឹងថា នាវាទេសចរណ៏ដែលមនុស្សខ្លះនិយាយថា ជាកប៉ាល់ទីតានិកកម្ពុជា នឹងអាចទាក់ទាញ និងទទួលបានការគាំទ្រពីសំនាក់ភ្ញៀវជាតិ និងអន្តរជាតិ។

“ ប្រសិនបើគំរោងការនេះបានទទួលជោគជ័យ យើងនឹងបន្តបង្កើតកប៉ាល់មួយទៀតឪ្យកាន់តែមានស្តង់ដាជាងនេះ សំរាប់ការធ្វើដំនើរតាមសមុទ្រ ” លោក ជឺ ហៃ និយាយដោយក្តីសង្ឃឹម